Czym jest nużeniec?
Nużeniec ludzki i nużeniec krótki to pasożyt skórny z gatunku pajęczaków. Pasożyt zaliczany jest do ludzkich komensali, czyli organizmów, które czerpią korzyści od człowieka, ale nie są szkodliwe dla jego zdrowia. Dopiero ich nadmierna ilość może skutkować zmianami chorobowymi, które ze względu na objawy często mylone są ze schorzeniami dermatologicznymi. Badanie na nużeńca pozwala z całą pewnością ocenić, czy przyczyną dolegliwości jest pasożyt, czy źródła objawów trzeba szukać gdzieś indziej. Szczegółowe badania pod mikroskopem pozwalają potwierdzić lub wykluczyć obecność pasożyta.
Nużeniec najczęściej bytuje w gruczołach łojowych skóry oraz w mieszkach włosowych brwi i rzęs. Kolonie nużeńca często znajdują się m.in. w okolicach oczu, brody, czoła, małżowiny usznej, ust oraz szyi. Mogą także zasiedlać gruczoły łojowe i mieszki włosowe pleców, klatki piersiowej, dłoni, stóp i genitalia. Nużeniec żywi się lipidami, dlatego skóra ludzka jest dla niego idealnym środowiskiem bytowania. Pasożyt ma podłużny kształt ciała w kolorze bladożółtym i cztery pary odnóży, które ułatwiają mu się przemieszczanie się. Nużeńce zazwyczaj unikają światła słonecznego. Uaktywniają się w nocy, migrując po skórze w poszukiwaniu partnera do rozmnażania się.
Jak można zarazić się nużycą?
Szacuje się, że niezależnie od strefy klimatycznej i poziomu życia, każdy człowiek miał lub będzie mieć kontakt z nużeńcem. Statystycznie zakażone są nim aż 9 na 10 osób. Do zarażenia się pasożytem dochodzi zazwyczaj przez bezpośredni kontakt z osobą będącą jego nosicielem oraz za pośrednictwem pościeli, ręczników, ubrań lub akcesoriów higienicznych jak grzebień czy szczotka, na których on się znajduje. W profilaktyce zdrowia istotne jest więc unikanie korzystania z przedmiotów codziennego użytku lub kosmetyków należących do innych ludzi. Ryzyko zakażenia jest wówczas znacznie mniejsze.
Obecność nużeńca nie zawsze wywołuje objawy chorobowe. Na rozwój pasożytniczej choroby skóry narażone są zazwyczaj osoby starsze lub z obniżoną odpornością. Są to m.in. pacjenci onkologiczni, cukrzycy, osoby cierpiące na zaburzenia hormonalne lub mające współistniejące problemy dermatologiczne.
Jak objawia się nużyca?
Nużyca w zależności od miejsca występowania kolonii pasożytów może mieć inne objawy. W przypadku gdy zarażenie występuje w okolicy oka, swoimi objawami może przypominać zapalenie spojówek lub zespół suchego oka. Do najbardziej typowych objawów należą wówczas: wysięk ropny z oka, utrata rzęs i brwi, pieczenie i swędzenie skóry oraz zaczerwienienie powiek i nadwrażliwość na światło. Na pozostałych częściach twarzy i pozostałych obszarach skórnych organizmu nużyca wywołuje wysypkę, podrażnienie, wykwity skórne, świąd, pieczenie, złuszczanie naskórka oraz zaostrzenie trądziku różowatego.
Dlaczego warto wykonać badanie na nużeńca i kto powinien je wykonać?
Drapanie i dotykanie zmienionych chorobowo miejsc przyczynia się pogorszenia stanu skóry oraz wystąpienia nadkażeń bakteryjnych. W efekcie wydłuża się także czas leczenia, a na widoczne efekty trzeba czekać nawet kilka miesięcy. Nieleczona choroba nawraca i często ma coraz bardziej intensywny przebieg. Z tego powodu badanie na nużeńca powinna wykonać każda osoba, która zaobserwowała u siebie niepokojące zmiany.
Dokładna diagnoza pozwala rozpocząć leczenie ukierunkowane na zwalczanie pasożytów oraz przywrócenie równowagi w mikroflorze skóry. Badanie polega na pobraniu próbek z rzęs obu oczu lub zeskrobin zmian skórnych. Jest całkowicie bezbolesne i można je wykonać o dowolnej porze dnia. Próbki poddawane są mikroskopowej ocenie na liczbę i stadia rozwoju osobników.
